Ομιλία Προέδρου κ. Αβέρωφ Νεοφύτου στο Προσυνέδριο με θέμα «Πράσινη Μετάβαση»

Κυρίες και κύριοι,

Αγαπητές φίλες και φίλοι,

Καλώς ορίσατε στο σημερινό μας προσυνέδριο με θέμα την Πράσινη Μετάβαση.

Ήρθε η ώρα, να ανανεώσουμε και να εξελίξουμε το παραγωγικό μας υπόβαθρο.

Ώστε η οικονομία μας να πατήσει πιο γερά και να φτάσει ακόμη πιο ψηλά. Στα ήδη υγιή θεμέλια να κάνει ένα ακόμη άλμα μπροστά, στον κόσμο που έρχεται.

Η συζήτησή μας αναφέρεται στη μετάβαση της Κύπρου στην οικονομία της επόμενης μέρας.

Θα συμβάλει ώστε ο Δημοκρατικός Συναγερμός να προτείνει ένα ανανεωμένο σχέδιο συμφωνίας με όλους τους πολίτες. Μια συμφωνία για ένα καλύτερο μέλλον.

Για το πώς θα πάμε σε μια μακροπρόθεσμα πιο ανταγωνιστική οικονομία και μια πιο συνεκτική κοινωνία.

Και πρέπει να είναι πράσινη. Με βιώσιμη προοπτική, σεβασμό για τους φυσικούς πόρους και σύγχρονη τεχνολογία.

Η βιωσιμότητα είναι μια έννοια άρρηκτα συνδεδεμένη με τα μεγάλα ζητήματα που απασχολούν την κοινωνία σήμερα:

• Τη διευκόλυνση της καθημερινότητας του πολίτη.
• Την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
• Και την υιοθέτηση ενός διαφανούς προτύπου λειτουργίας στη δημόσια ζωή που θα αναζωογονήσει και την ίδια τη δημοκρατία.

Η Πράσινη Μετάβαση έχει δύο στοιχεία που θα συζητήσουμε σήμερα:

• Πρώτον, την κυκλική οικονομία: Που θα μειώσει την πίεση στους φυσικούς πόρους. Και αποτελεί προϋπόθεση για τον ευρωπαϊκό στόχο της κλιματικής ουδετερότητας το 2050.
• Δεύτερον, την ενεργειακή αυτονομία: Γιατί οι νέες πραγματικότητες της γεωπολιτικής και της αγοράς ενέργειας απαιτούν από εμάς, Κύπρο και Ευρώπη, να αποκτήσουμε ανεξαρτησία και διαφοροποίηση στους ενεργειακούς πόρους. Και αυτό θα γίνει εμπλουτίζοντας το ενεργειακό μας μίγμα με ανανεώσιμη, καθαρή ενέργεια.

Την πρόκληση αυτή δεν την αντιμετωπίζουμε μόνοι. Καμία χώρα δεν μπορεί να την αντιμετωπίσει μόνη. Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία είναι στην κορυφή της νέας ατζέντας ανάμεσα στους εταίρους μας.

Το Ταμείο Ανθεκτικότητας και Ανάπτυξης και οι στοχευμένες μεταρρυθμίσεις για την Πράσινη Οικονομία αποτελούν το εφαλτήριο της νέας αναπτυξιακής διαδικασίας, για την Κύπρο του αύριο.

Η Πράσινη Μετάβαση, δεν περιορίζεται μόνο στην προστασία του φυσικού περιβάλλοντος. Είναι και αυτό. Αλλά είναι και πάρα πολύ περισσότερα.

Είναι το κλίμα, το περιβάλλον, η ενέργεια, οι μεταφορές, η βιομηχανία, η γεωργία και η βιώσιμη χρηματοδότηση. Είναι όλος ο τρόπος που λειτουργεί η κοινωνία και η οικονομία.

Ήδη, οι μεταρρυθμίσεις προχωρούν. Το κυβερνητικό Σχέδιο «Κύπρος – το αύριο», ο οδικός μας χάρτης για την επόμενη ημέρα, γίνεται πράξη. Ο προϋπολογισμός προνοεί αυξημένες κατά 10% αναπτυξιακές δαπάνες σε σχέση με πέρσι και ενδεικτικά δαπάνες ύψους 717 εκ. ευρώ για την πράσινη ανάπτυξη.

Έχουμε προχωρήσει ήδη σημαντικά σε έργα υποδομής, κυρίως με το πρόγραμμα ενεργειακής αναβάθμισης τόσο για τα δημόσια όσο και για τα ιδιωτικά κτίρια. Αλλά και με έργα σε όλες τις πόλεις που προωθούν τη βιώσιμη κινητικότητα.

Μπορούσαμε περισσότερα αν δεν είχαμε να διαχειριστούμε τρεις αλλεπάλληλες κρίσεις. Και εγώ το έχω αποδείξει, όπως και ο Πρόεδρος Αναστασιάδης και ο Δημοκρατικός Συναγερμός, ότι τις κρίσεις τις μετατρέπουμε σε ευκαιρίες.

Μέσα από την διαχείριση της οικονομικής κρίσης, μεταρρυθμίσαμε εκτεταμένα το κράτος και την οικονομία.  Μέσα από την διαχείριση της υγειονομικής κρίσης, μεταρρυθμίσαμε εκτεταμένα την υγεία.

Σήμερα, μέσα από την διαχείριση της νέας γεωπολιτικής κρίσης, που είναι ταυτόχρονα ενεργειακή και επισιτιστική κρίση, είναι η ευκαιρία μας να καταστήσουμε την Κύπρο πρότυπο υγιούς πράσινου κράτους.

Οι νέες τεχνολογίες αλλά και οι άνθρωποί μας, μας παρέχουν τη δυνατότητα να θέσουμε τον πήχη πολύ ψηλά. Και η επόμενη μέρα της Κύπρου, η επόμενη πενταετία μπορεί να  σηματοδοτήσει μια χώρα παράδειγμα για όλο τον κόσμο.

Με συγκεκριμένες πρωτοβουλίες σε έξι άξονες.

Άξονας Πρώτος:  Έξυπνες Πόλεις.

Όλες οι πόλεις της Κύπρου μπορούν να μετατραπούν στα επόμενα λίγα χρόνια σε smart cities. Μέσα από ένα εξειδικευμένο σχεδιασμό που, με τη χρήση της τεχνολογίας, θα μπορούμε να πετύχουμε καλύτερες υπηρεσίες στον πολίτη, καλύτερη διαχείριση των πόρων, καλύτερη ποιότητα ζωής και πολλαπλές θετικές επιπτώσεις στο περιβάλλον.

Άξονας Δεύτερος: Έξυπνες Μεταφορές

Η Κύπρος, με το μέγεθός της, μπορεί να αποτελέσει πρότυπο χρήσης οχημάτων που δεν επιβαρύνουν το περιβάλλον. Ξεκινώντας από την αντικατάσταση του ιδιωτικού και δημόσιου μας στόλου. Αυτό όμως δεν είναι αρκετό.

Θα εμπλουτίσουμε τα κίνητρα για την αγορά ηλεκτρικών οχημάτων και θα επικεντρωθούμε στη χρήση τεχνολογιών – όπως η υγραεριοκίνηση ή η κίνηση με υδρογόνο – στις δημόσιες μεταφορές.

Οι κλιματικά ουδέτερες υποδομές για την ηλεκτροκίνηση, οι οικιακοί και δημόσιοι σταθμοί φόρτισης από ανανεώσιμες πηγές, μπορεί να είναι ακόμη πιο σημαντικές  από το όχημα το ίδιο.

Να εισάγουμε περισσότερο το ποδήλατο και το περπάτημα στη διακίνησή μας.

Άξονας Τρίτος: Η Νέα Γενιά της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης

Βρισκόμαστε σε ένα Δήμο που έχει εφαρμόσει σύστημα ολιστικής διαχείρισης αποβλήτων με εξαιρετικά αποτελέσματα. Το πρόγραμμα «Διαχωρίζω και Κερδίζω» του Δήμου Αγλαντζιάς αποτελεί πρότυπο που πρέπει να επεκταθεί παντού. Θέλω να συγχαρώ τον Δήμαρχο και το Δημοτικό Συμβούλιο για την επιτυχημένη πρωτοβουλία.

Πέραν όμως αυτού, στόχος μας είναι να προχωρήσουμε επιβάλλοντας την υποχρεωτική και  ανταποδοτική ανακύκλωση συσκευασιών. Κάθε μπουκαλάκι, κάθε δοχείο που πωλείται στο λιανικό εμπόριο έχει αξία. Πλαστικό, αλουμίνιο, γυαλί, χαρτί. Αυτή η αξία θα πρέπει να χρεώνεται ξεχωριστά και να επιστρέφεται στο ακέραιο με την επιστροφή της άδειας συσκευασίας, αφού αυτή χρησιμοποιηθεί.

Έτσι είναι που επιτυγχάνουμε την κυκλική οικονομία αλλά και την καλλιέργεια της περιβαλλοντικής συνείδησης.

Άξονας Τέταρτος : Η Νέα Αγορά Ενέργειας

Η νέα αγορά ενέργειας αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της πράσινης μετάβασης. Η απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρισμού, η ανεξαρτητοποίηση του διαχειριστή συστήματος μεταφοράς, η ολοκλήρωση της πλωτής μονάδας αποϋγροποίησης στο Βασιλικό, η εγκατάσταση έξυπνων μετρητών ρεύματος σε όλα ανεξαρτήτως τα κτίρια και η ηλεκτρική διασύνδεση της χώρας μας μέσω καλωδίων με Ευρώπη, Ασία και Αφρική, είναι τα μεγάλα έργα που ήδη βρίσκονται σε τροχιά υλοποίησης.

Το δίκτυο ηλεκτροδότησης άλλωστε και η σωστή και έξυπνη λειτουργία του, αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της βιώσιμης ανάπτυξης και της κλιματικής ουδετερότητας. Το οποίο δίκτυο, με την ολοκλήρωσή του, θα μπορεί περαιτέρω να εμπλουτιστεί με συστήματα αποθήκευσης ενέργειας που θα επιτρέπουν στις ανανεώσιμες πηγές να το τροφοδοτούν όλο το 24ωρο. Αυτός είναι ο στόχος μας.

Άξονας Πέμπτος: Αποκέντρωση της ενέργειας

Με μια πολιτική εμπλουτισμένη με την εγκατάσταση συστημάτων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε όλα τα δημόσια κτίρια, σχολεία, νοσοκομεία, υπουργεία, αλλά και κίνητρα για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σε κάθε κτίριο.

Σε αυτό το πλαίσιο πρέπει να εξετάσουμε την αποκέντρωση στην ενέργεια μέσα από τις ανανεώσιμες πηγές. Κάθε σπίτι να έχει πλέον το φωτοβολταϊκό του.

Σήμερα το ποσοστό ενέργειας που μπορεί να παράξει ένα σπίτι από δικά του φωτοβολταϊκά για κάλυψη των αναγκών του είναι 90%. Αυτό το ποσοστό πρέπει να φτάσει στο 100% σε συνδυασμό με την ανάπτυξη συστημάτων αποθήκευσης, όπως για παράδειγμα είναι οι μπαταρίες.

Μελλοντικά θα πρέπει επίσης να εξετάσουμε και τους τρόπους με τους οποίους το κάθε νοικοκυριό θα μπορούσε να έχει και έσοδα από την παραγωγή ρεύματος με φωτοβολταϊκά. 

Από το Net Metering στο Net Billing.  

Και αυτός ο σχεδιασμός σταδιακά να επεκταθεί στην ξενοδοχειακή βιομηχανία, στη γεωργία και στη βιομηχανία του τόπου και να μην περιοριστούμε μόνο στα μεγάλα έργα παραγωγής.

Άξονας Έκτος: Η Πράσινη Μετάβαση του Κράτους, της Οικονομίας και των Επιχειρήσεων

Η πράσινη μετάβαση απαιτεί κεντρικό σχεδιασμό, κεντρικές πολιτικές κινήτρων, ολοκληρωμένα κανονιστικά πλαίσια, συστήματα πιστοποίησης. Είναι χιλιάδες οι παράμετροι που πρέπει να συνυπολογίζονται.

Γι’ αυτό και στο επόμενο μας βήμα, στο πρότυπο της δημιουργίας του Υφυπουργείου Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής, θα πρέπει να έχουμε και κεντρικό Φορέα Πράσινης Μετάβασης.

Δεν χρειάζεται εδώ νέα δομή. Αντιθέτως, αυτό που απαιτείται είναι η μετεξέλιξη και αναβάθμιση της Υπηρεσίας Ενέργειας του Υπουργείου, και σε Υπηρεσία Πράσινης Μετάβασης.

 Η Κυβέρνηση Αναστασιάδη πέτυχε να ξεκολλήσει θέματα κολλημένα για δεκαετίες, αναδιοργανώνοντας το κράτος. Η ίδια συνταγή απαιτείται να συνεχίσει και στην επόμενη μέρα της πατρίδας μας!

Φίλες και φίλοι,

Δύο πολύτιμα συμπεράσματα οφείλουμε να κρατήσουμε για το υπόλοιπο της συζήτησης:

Πρώτον, η ριζική αυτή αλλαγή δεν μπορεί να γίνει χωρίς τον Δημοκρατικό Συναγερμό πρωταγωνιστή.

Ο Δημοκρατικός Συναγερμός είναι κάτι πολύ μεγαλύτερο από εμένα ή από το οποιοδήποτε πρόσωπο. Είναι ένα οικοσύστημα. Είναι οι ιδέες μας και η οργάνωσή μας. Το σχέδιο και το πρόγραμμά μας. Ο Πρόεδρος, οι βουλευτές και τα στελέχη μας, από τις Βρυξέλες και την Πινδάρου έως το τελευταίο χωριό. Είναι η κυβέρνησή μας είναι η συλλογικότητά μας που αναλαμβάνει την ευθύνη της διακυβέρνησης. Η παράταξή μας δεν διαιρείται.

Δεύτερον, ζούμε σε δύσκολες εποχές. Σε διεθνείς συνθήκες ρευστότητας και αβεβαιότητας. Οι επιπτώσεις στη μικρή μας χώρα είναι και άμεσες και μεγάλες.

Η ασφάλεια, η σταθερότητα, η ανάπτυξη δεν είναι δεδομένες. Η μεγαλύτερη απειλή που απειλεί να ακυρώσει τη μεταρρυθμιστική δυναμική είναι η πολιτική, οικονομική και κοινωνική αστάθεια. Μια στραβοτιμονιά αρκεί να ρίξει τη χώρα στα βράχια.

Να δώσω ένα μόνο παράδειγμα. Στο πλαίσιο της Πράσινης Συμφωνίας, η Ευρώπη προβλέπεται να επιβάλει την πράσινη φορολογία. Αυτή ήταν η λογική απόφαση, όταν τα πράγματα πήγαιναν στην παγκόσμια οικονομία καλά.

Υπάρχει όμως μεγαλύτερη επιβάρυνση από τον πληθωρισμό; Υπάρχει μεγαλύτερο καμπανάκι του επειγόντως της πράσινης μετάβασης από την παγκόσμια ενεργειακή κρίση και την ακρίβεια που βιώνουμε;

Εμείς δεν είμαστε ξένοι στην Ευρώπη. Είμαστε μέρος της Ευρώπης. Μέρος της Ευρωπαϊκής διεργασίας και συζήτησης. Η οποιαδήποτε σκέψη για Πράσινη Φορολογία θα πρέπει να αναβληθεί για όσο διαρκούν οι πληθωριστικές τάσεις. Αυτή θα είναι η θέση μας στην Ευρώπη, αυτή είναι η σωστή θέση, αυτή θα διεκδικήσουμε. Και να αντικατασταθεί προσωρινά από κίνητρα για εξοικονόμηση ενέργειας.

Μόνο η παράταξή μας μπορεί να ηγηθεί, να εγγυηθεί και να υλοποιήσει το απαιτητικό μεταρρυθμιστικό πλαίσιο.

Μόνο η παράταξή μας μπορεί να διασφαλίσει την ομαλή πορεία της χώρας μας μπροστά. Σε άμεση συνεργασία με τους ευρωπαίους εταίρους και τους δυτικούς συμμάχους μας.

Χωρίς κρυφές εξαρτήσεις. Χωρίς περίεργες συναλλαγές. Και χωρίς πελατειακούς και κομματικούς συμβιβασμούς.

Γι’ αυτό φίλες και φίλοι,

Έχει σημασία η σημερινή μας συζήτηση. Θα ανοίξει δρόμους στο αύριο, την επόμενη μέρα της Κύπρου. Και θα εμπλουτίσει το Πρόγραμμά μας. Το οποίο θα υιοθετήσει τις καλύτερες ιδέες του προσυνεδριακού Διαλόγου.

Ένα πρόγραμμα, ένα σχέδιο για τη χώρα που θα το γράψουμε μόνοι μας. Όραμά μας να φτιάξουμε την πράσινη Κύπρο και το χρυσοπράσινο φύλο να το κάνουμε στην πράξη τη χρυσοπράσινη Κύπρο μας.

Σας ευχαριστώ.